Baskenland
Geschiedenis
De geschiedenis van het wijnmaken, zo dichtbij de kust, gaat tenminste terug tot de Middeleeuwen. Lokale 14e-eeuwse wetten in Leketio stelden hout dat gebruikt werd voor het maken van pergola’s vrij van belastingen. William Humboldt, die schreef over een reis naar Baskenland in 1801, noemt de wijn in Bilbao bij naam en zegt dat deze – mits goed gemaakt - heerlijk is en vergelijkt hem met wijnen uit de Champagne en het Moezelgebied. In 1850 produceerde Leketio al meer chacolí dan de gezamenlijke D.O.’s van Vizcaya en Guetaria. Traditioneel produceerde Balsameda rode wijn, maar tegenwoordig maakt men witte chacolí.
Geografie
De D.O.-wijngaarden lopen langs en net achter de kustlijn, ten oosten en westen van de provinciehoofdstad Bilbao; ook zijn ze op de heuvels in het binnenland te vinden. Er zijn twee traditionele productiecentra: Baquio (of Bakio), een kustplaats ten oosten van Bilbao die ooit zijn naam aan de wijn hier vandaan gaf, en Balsameda dat meer in het binnenland en ten westen van de stad ligt.
De meeste wijngaarden zijn erg klein en liggen tegen lage heuvels dichtbij de kust aan, op zo’n 150 meter hoogte. De bodem van de wijngaarden dichtbij de kust bestaat uit klei onder een toplaag van zand. De bodem van de binnenlandse wijngaarden is erg gevarieerd. De diepere lagen zijn kalkig en steenachtig, met verkalkt mergel erin. De bovenlaag is neutraal of licht-zuur met veel organisch materiaal.
Klimaat
De wijngaarden aan de kust rond Baquio (Bakio) hebben een koel, regenachtig en Atlantisch klimaat. De binnenlandse wijngaarden rond Balsameda zijn heter en droger met een meer continentaal klimaat en separate microklimaten in de aparte valleien. De gemiddelde jaartemperatuur is 12°C. De wijnbouwers hebben vaak late vorst in het voorjaar – die wordt opgevangen door de plantwijze – en er is een reëel risico op hagelbuien.
Wijnbouw
De witte druif Hondarrabi Zuri komt hier het meest voor, net zoals in het naburige Guipuzcoa (Gipuzkoa), maar er komt ook aanplant van een andere druif voor, die hier Mune Mahatsa, en elders Folle Blanche, heet. Veel kleinere hoeveelheden Hondarrabi Beltza, een inheemse blauwe druif, zijn beschikbaar voor het maken van rode – en rosé wijn. Naast de inheemse druivensoorten is er wat experimentele aanplant van Cabernet Franc. De wijnstokken worden aan de kust op hoge pergola’s aangeplant, maar in de nieuwere wijngaarden rond Balsameda worden ze op trellisschermen geleid. Botrytis zorgt soms voor problemen.
Wijnen
Dit is het land van de witte wijn, net zoals de overige gebieden waar txakoli geproduceerd wordt, maar er is een grotere variatie aan stijlen door de uiteenlopende ligging van de wijngaarden. Hoe dan ook, het scala aan wijnen is wat groter dan in Guipuzcoa (Gipuzkoa) door de ligging van de wijngaarden en de toevoeging van Folle Blanche aan de druiven die hier verbouwd worden.
Enkele binnenlandse bodega’s experimenteren met een nieuwe-stijl chacolí, nog altijd droog, maar wel gemaakt van de allerrijpste druiven om een intense fruitigheid te creëren. De chacolí afkomstig van de aan de kust gelegen wijngaarden houdt zijn knisperende frisheid en zijn tintelende prikkeling als handelsmerk. Dit zijn lichte, diepgekleurde wijnen met een aanzienlijk zuurgehalte en een laag alcoholpercentage.
